Stanowisko Polskiej Izby Ubezpieczeń w sprawie podatku od niektórych instytucji finansowych
Informacje o pracach nad wprowadzeniem w Polsce podatku od niektórych instytucji finansowych, mającego obciążyć także towarzystwa ubezpieczeń, pojawiły się w ostatnim czasie zarówno ze strony przedstawicieli parlamentu jak i administracji państwowej. Zarząd Polskiej Izby Ubezpieczeń przyjmuje te zapowiedzi z ogromnym niepokojem.
1. Sytuacja finansowa towarzystw ubezpieczeń, zwłaszcza majątkowych, jest obecnie bardzo trudna. Po trzech kwartałach strata techniczna w ubezpieczeniach majątkowych przekracza 1,1 mld zł. Główną przyczyną są wysokie odszkodowania, związane przede wszystkim z zeszłoroczną powodzią, srogą zimą, a także bardzo trudne otoczenie rynkowe. W 2010 r. ubezpieczyciele wypłacili 1,6 mld zł odszkodowań za ponad 260 tys. szkód powodziowych. Złożony obecnie w Sejmie projekt oznacza obciążenie zakładów ubezpieczeń kwotą ponad pół miliarda złotych rocznie, co przyczyni się do pogorszenia ich sytuacji. Przełoży się to bezpośrednio na bezpieczeństwo poszkodowanych a zakłady ubezpieczeń nie będą miały innego wyjścia, jak przenieść koszty ewentualnego podatku na klientów.
2. Wszystkie przyjęte w ostatnim czasie rozwiązania prawne pogorszyły rentowność ubezpieczycieli, a przed nimi stoją dodatkowe wyzwania związane z dużo bardziej restrykcyjnym europejskim modelem wypłacalności – Solvency II. W Unii Europejskiej podejmuje się obecnie prace nad wspólnym ubezpieczeniowym systemem gwarancyjnym, który podniesie dodatkowo koszty prowadzenia działalności ubezpieczeniowej.
3. Ubezpieczyciele udowodnili, iż w czasach kryzysu pełnią rolę stabilizującą i chroniącą gospodarkę. Zarówno poprzez ostrożne gospodarowanie aktywami jak i poprzez ochronę ubezpieczeniową, która obejmuje ryzyko między innymi utraty pracy, niespłacenia kredytu, bankructwa kontrahenta.
4. Opodatkowanie całości aktywów, oznacza także obciążenie środków stanowiących pokrycie zobowiązań wobec klientów i poszkodowanych, a w przypadku ubezpieczeń długoterminowych, opodatkowany zostanie kapitał gromadzony na rzecz ubezpieczonych. Podatek zdezaktualizuje wyliczenia ryzyka wypłaty świadczenia z momentu zawarcia umowy ubezpieczenia. Stworzy to systemowe ryzyko dla ubezpieczycieli podejmujących długoterminowe zobowiązania na rzecz swoich klientów i z litery prawa zobowiązanych dołożyć wszelkiej staranności w ich wycenie.
5. Rynek ubezpieczeń stanowi około 4 proc. polskiego PKB, a sektor ubezpieczeniowy lokuje swoje aktywa niemal wyłącznie w bezpieczne instrumenty dłużne, emitowane przez państwo polskie. Wprowadzenie podatku ograniczy zdolność towarzystw ubezpieczeń do lokowania środków w bezpieczne papiery wartościowe. Dziś około 13 proc. długu Skarbu Państwa, związanego z krajowymi skarbowymi papierami wartościowymi, to aktywa ubezpieczycieli.
6. Rynek ubezpieczeń to przede wszystkim około 130 tys. tworzących go osób. Dodatkowe obciążenia fiskalne mogą wywołać konieczność redukcji zatrudnienia i tym samym zwiększenia obciążeń budżetu państwa.
7. Polska należy do krajów, w których skłonność do dobrowolnego ubezpieczania się jest bardzo niska. Zwiększona presja fiskalna, a co za tym idzie wyższe ceny spowodują, iż coraz mniej osób będzie stać na ubezpieczenie najcenniejszych dla siebie wartości – życia, zdrowia i mienia. Mniej osób także będzie mogło pozwolić sobie na oszczędzanie na przyszłość – nabywając dobrowolne produkty emerytalne.
8. Budżet państwa musi być gotowy na to, że im mniej osób stać będzie na ubezpieczenie, tym większe będą musiały być wypłacane z publicznych pieniędzy rekompensaty np. za szkody żywiołowe.
9. W czasie kryzysu polski sektor ubezpieczeniowy nie korzystał z żadnej pomocy publicznej. Tymczasem w krajach, w których taki podatek funkcjonuje, jest on konsekwencją, pomocy publicznej udzielonej instytucjom finansowym danego kraju.
10. Polski rynek ubezpieczeniowy należy do najbardziej regulowanych, w związku z tym ubezpieczyciele już dziś ponoszą wysokie koszty funkcjonowania takich instytucji jak Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Rzecznik Ubezpieczonych, oraz Państwowa i Ochotnicza Straż Pożarna. Ubezpieczyciele finansują również budowę Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, na którą wyłożyli w ciągu siedmiu lat ponad 430 mln zł złotych.
Mając na uwadze wszystkie powyższe elementy, Zarząd Polskiej Izby Ubezpieczeń zwraca się z apelem do wszystkich parlamentarzystów oraz członków rządu o podjęcie decyzji o niewprowadzaniu w Polsce nowego podatku obejmującego towarzystwa ubezpieczeń, a także inne podmioty sektora finansowego.
