Po blisko dwóch latach pracy Rady Rozwoju Rynku Finansowego, powstał projekt nowelizacji ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK. Podczas uzgodnień międzyresortowych, które odbyły się bez udziału organizacji społecznych, wypracowano projekt, który częściowo różni się od poprzednio przyjętej – także przy udziale PIU – wersji.
Przedstawiamy najważniejsze zmiany określone w aktualnej wersji projektu ustawy w odniesieniu do poprzedniego projektu:
• art. 26 ust. 1a ustawy o działalności ubezpieczeniowej – możliwość posługiwania się podpisem mechanicznie odtworzonym w przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia na odległość w rozumieniu ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów (…),
tj. direct
• w art. 18 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych – skreśla się ust. 1, tj. oświadczenia i zawiadomienia związane z umową ubezpieczenia będzie można złożyć w każdej prawnie dopuszczalnej formie. Będzie mieć zastosowanie ogólna zasada z art. 61 kc. Wyjątek stanowić będzie oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, dla którego wymagana będzie jak dotychczas forma pisemna. Ponadto wprowadza się ust. 3 – klauzulę stempla pocztowego, tj. wypowiedzenie będzie uznawane za skuteczne z chwilą nadania go na poczcie, a nie jak dotychczas z chwilą otrzymania go przez ubezpieczyciela
Ponadto, ze względu na stanowisko Prezesa UOKiK dotyczące niedostatecznego rozwiązania w projekcie kwestii tzw. podwójnego ubezpieczenia, Ministerstwo Finansów zaproponowało uwzględnienie w projekcie następujących uregulowań:
• w art. 28 dodanie ust. 1a w brzmieniu: „W razie zawarcia następnej umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych na kolejne 12 miesięcy w trybie określonym w ust. 1, zakład ubezpieczeń jest obowiązany do doręczenia ubezpieczającemu dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia, w terminie 30 dni od dnia, w którym umowa ubezpieczenia została zawarta”
• dodanie art. 28a w brzmieniu:
„Art. 28a. 1 W razie zawarcia przez posiadacza pojazdu mechanicznego umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przy równoczesnym zawarciu następnej umowy na kolejne 12 miesięcy w trybie określonym w art. 28 ust. 1, posiadacz pojazdu mechanicznego może wypowiedzieć umowę zawartą w trybie określonym w art. 28 ust. 1, jeżeli okresy ubezpieczenia wskazane w tych umowach są tożsame.
2. W przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zgodnie z ust. 1, zakład ubezpieczeń może żądać zapłaty składki ubezpieczeniowej za okres, przez który ponosił odpowiedzialność.”
Wprowadzenie w art. 28 proponowanego ust. 1a oznaczałoby konieczność doręczenia ubezpieczonemu dokumentu z własnoręcznym podpisem przedstawiciela ubezpieczyciela. Ponadto trudny do realizacji byłby obowiązek doręczenia ubezpieczającemu dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia, w terminie 30 dni od dnia, w którym umowa ubezpieczenia została zawarta.
Projektowany przepis przenosi na ubezpieczycieli odpowiedzialność za terminowe doręczenie przesyłki realizowane przez usługodawcę, np. Pocztę Polską. Dodatkowo doręczenie ubezpieczającemu dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia wymagałoby od ubezpieczycieli poniesienia znaczących kosztów związanych z udokumentowaniem doręczenia przesyłki (art. 6 kc).
Mając na uwadze powyższe Polska Izba Ubezpieczeń przekazała Ministerstwu Finansów następujące alternatywne propozycje:
• przy utrzymaniu ust.1a w art.28 ustawy – uwzględnienie w projekcie ustawy możliwości stosowania przez zakłady ubezpieczeń na dokumencie potwierdzającym zawarcie umowy ubezpieczenia podpisu odtwarzanego mechanicznie nie tylko w przypadku zawierania umowy ubezpieczenia bez jednoczesnej obecności obu stron przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość oraz zastąpienie zapisu nakazującego doręczenie ubezpieczającemu dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia w terminie 30 dni od dnia, w którym umowa ubezpieczenia została zawarta, przepisem zobowiązującym do wysłania ubezpieczającemu dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia w terminie 30 od dnia, w którym umowa ubezpieczenia została zawarta
lub
• usunięcie ust. 1a w art. 28 ustawy i jednocześnie wprowadzenie praktyki przesyłania ubezpieczającym przez zakład ubezpieczeń propozycji ubezpieczenia na kolejny okres ubezpieczenia wraz ze wskazaniem wysokości składki, przy czym określenie formy przedstawiania tych informacji zostanie wypracowane przez Polską Izbę Ubezpieczeń w terminie 2 miesięcy od ustalenia ostatecznego projektu ustawy.
Dla przypomnienia, poniżej przedstawiamy pozostałe istotne zmiany zawarte w projekcie:
• art. 31. ust 1 i 4 – rezygnacja z instytucji automatycznego zawarcia umowy ubezpieczenia na kolejny okres ubezpieczenia, jeśli nastąpiło przeniesienie własności pojazdu
• art. 26 ust. 2 i 3 – sprecyzowanie zasad obliczania 12 – miesięcznego okresu ubezpieczenia
• skreślenie art. 42 – będzie miała zastosowanie ogólna norma, tj. art. 813 § 1 kodeksu cywilnego
• dodanie w ustawie o działalności art. 16a w brzmieniu: „Zawiadomienia i oświadczenia składane w związku z zawartą umową ubezpieczenia agentowi ubezpieczeniowemu, uznaje się jako złożone zakładowi ubezpieczeń, w imieniu lub na rzecz którego agent ubezpieczeniowy działa.
Należy zaznaczyć, że omawiana wersja projektu ustawy nie jest wersją ostateczną. Projekt będzie wkrótce rozpatrywany na posiedzeniu Komitetu Stałego Rady Ministrów i dopiero wtedy nabierze ostatecznego kształtu.
