Zmieniają się przepisy dotyczące zasad przeprowadzania eksperymentów medycznych. Co to oznacza dla ubezpieczeń? Kiedy branża będzie mogła przygotować ofertę ubezpieczeń obowiązkowych dla podmiotów przeprowadzających eksperymenty medyczne? Przedstawiamy stanowisko PIU w tej sprawie.
Ustawa nowelizująca dotychczasowe przepisy
Zmiana zasad przeprowadzania eksperymentów medycznych zapisana jest w nowelizacji ustawy z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2020 poz. 514 i 567), czyli w ustawie z 16 lipca 2020 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 poz. 1291).
Nowelizacja a ubezpieczenia – zasady przeprowadzania eksperymentów medycznych
Ta nowelizacja dotyczy również działalności branży ubezpieczeniowej.
Od 1 stycznia 2021 r. obowiązywać będzie art. 23c ust. 1, nakładający na podmiot przeprowadzający eksperyment medyczny obowiązek zawarcia ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. „Eksperyment medyczny może być przeprowadzony po zawarciu przez podmiot przeprowadzający eksperyment medyczny umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej na rzecz jego uczestnika oraz osoby, której skutki eksperymentu mogą bezpośrednio dotknąć.”
Z kolei w dodanym art. 23c ust. 3 przewidziano, że „Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną, biorąc pod uwagę specyfikę eksperymentu medycznego.” Polska Izba Ubezpieczeń zgłosiła uwagi do proponowanych w tym trybie rozwiązań.
Niepotrzebne nowe ubezpieczenie obowiązkowe
Wskazaliśmy przede wszystkim na niecelowość ustanawiania nowego ubezpieczenia obowiązkowego w zaproponowanej postaci, gdyż zakres tego ubezpieczenia może pokrywać się z innymi ubezpieczeniami z obszaru działalności leczniczej. Są to ubezpieczenia OC podmiotów wykonujących działalność leczniczą, a także ubezpieczenia OC badacza i sponsora za szkody wyrządzone w związku z prowadzeniem badania klinicznego.
Czytaj też:
Rekordowa wypłata za błąd medyczny podczas porodu – lekcja dla szpitali
Zasady przeprowadzania eksperymentów medycznych – Problemy interpretacyjne
Zwróciliśmy uwagę na użyty w treści ww. art. 23c ust. 1 zwrot „na rzecz jego uczestnika oraz osoby, której skutki eksperymentu mogą bezpośrednio dotknąć”, który w naszej ocenie może rodzić wątpliwości interpretacyjne.
Istotą ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest ochrona podmiotu ubezpieczonego przed odpowiedzialnością cywilną za skutki jego działań/zaniechań. Zwrot „na rzecz jego uczestnika….” może prowadzić do trudnego do zaakceptowania wniosku, że przedmiotowe ubezpieczenie ma być zawarte w celu ochrony odpowiedzialności cywilnej uczestnika. Oczywistym jest jednak, że to podmiot przeprowadzający eksperyment medyczny podejmuje działania, które mogą narazić go na odpowiedzialność cywilną wobec uczestnika badania, nie odwrotnie. Zatem podmiot przeprowadzający eksperyment medyczny zawiera ww. umowę ubezpieczenia na własny rachunek, aby chroniła go przed odpowiedzialnością wobec uczestnika eksperymentu medycznego. Trudno uznać, że inny był cel wprowadzonej regulacji.
Czekamy na projekt rozporządzenia – nasze uwagi nieuwzględnione
Stanowisko zaprezentowane przez PIU w toku procesu legislacyjnego nie zostało jednak uwzględnione.
Aktualnie, rynek ubezpieczeniowy pilnie oczekuje projektu rozporządzenia, w którym zgodnie z ww. art. 23c ust. 3 określony zostanie szczegółowy zakresu ubezpieczenia obowiązkowego, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalna suma gwarancyjna. Brak tego rozporządzenia, a zatem nieznajomość warunków, na podstawie których ma być świadczona ochrona ubezpieczeniowa, uniemożliwia zakładom ubezpieczeń podjęcie decyzji dotyczącej rozszerzenia oferty o nowy rodzaj ubezpieczenia obowiązkowego.
Decyzje zakładów dt. rozszerzenia oferty a brak rozporządzenia
Zakłady ubezpieczeń, które po opublikowaniu przedmiotowego rozporządzenia zdecydują się na sprzedaż nowego produktu ubezpieczeniowego, zmuszone będę podjąć szereg działań przygotowawczych. Będą musiały m.in. opracować taryfy składek, przygotować dokumenty, przeszkolić pracowników oraz agentów ubezpieczeniowych, opracować i wdrożyć rozwiązania informatyczne, jak również przygotować materiały marketingowe, związanych z nowym produktem ubezpieczeniowym. Działania te wymagają dużego nakładu pracy, są czasochłonne. Brak rozporządzenia uniemożliwia ich podjęcie. W konsekwencji może to doprowadzić do sytuacji, w której zakłady ubezpieczeń nie będą w stanie zaoferować nowego produktu ubezpieczeniowego już od dnia 1 stycznia 2021r. To z kolei będzie miało negatywne skutki dla podmiotów poszukujących ochrony ubezpieczeniowej w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu przeprowadzającego eksperyment medyczny.
